The Stichting Het Nederlands Spoorwegmuseum (SpM)

Diese Tekst ist leider nicht im Deutsch verfügbar

Het spoorwegmuseum zoals u het nu aantreft, is in juli 2016 geopend, maar het bestaat op zich al veel langer.
Al aan het begin van de twintigste eeuw verzamelde spoorwegambtenaar George Willem van Vloten alles wat te maken had met de geschiedenis van de spoorwegen. Het duurde niet lang of zijn verzameling begon dusdanige vormen aan te nemen dat zijn huis te klein werd.
De NS-directie vond zijn verzameling zo belangrijk geworden dat besloten werd om zijn collectie te adopteren. Op 7 januari 1927 werd de Stichting Nederlands Spoorwegmuseum opgericht. De collectie werd toen ondergebracht in een nu verdwenen gebouw van de Nederlandsche Spoorwegen in Utrecht. Daar werd op 1 december 1928 het Nederlandsch Spoorwegmuseum officieel geopend. De collectie bevatte voornamelijk afbeeldingen, documentatie en spoorattributen. 

De heer Van Vloten heeft dat niet meer mee kunnen maken. Op 4 juli 1927 is hij overleden.

In 1935 verhuisde het museum naar kamer 24 van het eerste hoofdadministratiegebouw van NS aan het Moreelsepark in Utrecht.
In de jaren dertig werden bovendien initiatieven genomen om oud spoorwegmaterieel van historisch belang te behouden. Als gevolg van verkeerde beslissingen ging een deel hiervan toch verloren.

In oktober 1941 was er geen ruimte meer voor een museum in Hoofdgebouw I. Een nieuwe plaats werd gevonden in de oostvleugel van het Rijksmuseum te Amsterdam. Het spoorwegmuseum werd daar heropend op 30 mei 1942. In september 1944 moest het Rijksmuseum echter sluiten. De verzameling werd toen opgeborgen op de bovenverdieping van het Centraal Station te Amsterdam.

In 1951 stelde Ir F.Q. den Hollander, president-directeur van NS, het in 1939 voor de reizigersdienst gesloten station Utrecht Maliebaan beschikbaar als nieuwe plaats voor het museum. Dit station werd nog wel voor de vaak nachtelijke rangeerdienst gebruikt en het hoofdgebouw werd tot de vijftiger jaren ingenomen door de Dienst van Weg & Werken. Daarna stond het goeddeels leeg. 
Na herinrichting van het uit 1874 daterende stationsgebouw werd het museum op 5 november 1954 officieel geopend. Hier was voldoende ruimte om de collectie te tonen. De bewaarde locomotieven vonden een plaats op spoor 1 en de rijtuigen en wagens op de sporen van de voormalige laad- en losplaats naast het voorterrein.
In 1975 werd op het achterterrein een perron met overkapping gebouwd en in 1977 kwam nog een uitbreiding met een tweede perron tot stand. Met een loopbrug over de nog in gebruik zijnde doorgaande goederensporen kon het publiek het achterterrein bereiken. Het voorterrein werd ingericht als parkeerplaats. Na die uitbreidingen omvatte het museum het gehele emplacement van het vroegere station.

Ter gelegenheid van het jubileumfeest "150 jaar Spoorwegen in Nederland" in 1989 kwam een treinverbinding tussen het Utrechtse Centraal Station en het spoorwegmuseum tot stand. 

In 2005 werd het museum ingrijpend verbouwd en uitgebreid. Het oude stationsgebouw werd in oude luister hersteld en een groot deel van de collectie vond een plaats in de vier 'werelden' die een plaats hebben gekregen in de nieuwbouw op het achterterrein. 

In juli 2016 werd het museum aantrekkelijker gemaakt door in de grote hal het materieel verder uit elkaar te plaatsen en enkele topstukken speciale aandacht te geven. Ook onderging het restaurant in "Wereld 4" een ingrijpende verbouwing. 

[rev BS 18/11'16]

Data maintained by:
Thom Geerdink, email: Thom.Geerdink(a)ziggo.nl
Please substitute (a) for @, this is an anti-spam measure