Locomotive WD 73755 van the Stichting Het Nederlands Spoorwegmuseum (SpM)

Aan het einde van de jaren 1930, ontwikkelde de Engelse spoorwegmaatschappij LMS samen met locomotieffabrikant North British te Glasgow een standaard goederentreinlocomotief om verouderde series te vervangen. Deze locomotieven werden bekend als type 8F.
Tijdens de 2e Wereldoorlog werd, op last van het Engelse War Department (WD), een vereenvoudigd type ontwikkeld, waarvan een grote serie gebouwd werd voor de Engelse strijdkrachten (War Department). Ook werd er een grotere variant ontwikkeld, die later in Nederland bekend zou worden als de serie 5000, en een rangeerlocomotief, de latere serie 8800.

Hunslet Austerity 0-6-0ST (Ct), BR-nummers 68006-68080
WD Austerity Class 8F 2-8-0 (1Dh2-4T22), BR-nummers 68006-68080
WD Austerity Class 8F 2-10-0 (1Eh2-4T22), BR-nummers 68006-68080

De Engelse landmacht richtte een apart spoorwegkorps op, het Longmoor Military Railway Corps. Dit regiment was belast met het laten rijden van militaire treinen in bevrijd gebied. Tijdens de tweede wereldoorlog nam het Engelse Ministerie van Oorlog een groot aantal van dit soort locomotieven in dienst, die meetrokken met het invasieleger.
Twee gedeelten werden gebouwd door de North British Locomotive Company, de eerste partij van 100 stuks werd geïntroduceerd in 1943/1944, en het tweede deel van 50 stuks in 1945. Hun WD-nummers waren 3650-3749 (later 73650-73749) en 73750-73799. 20 Stuks uit de eerste levering werden naar het Midden-Oosten gezonden. In het begin werden ze in Engeland gebruikt, maar hun lengte maakte ze minder geschikt. De meesten kwamen pas na D-day in dienst bij het Britse leger in Frankrijk.

Na de oorlog werden 150 locomotieven als volgt verdeeld; het merendeel ging naar Nederland:

Onze locomotief NS 5085 (bij de Engelse bevrijdingsleger bekend als WD 3755, later WD 73755) werd in 1945 gebouwd en verscheept naar Frankrijk. Na haar enerverende reizen met de geallieerden werden in 1946 60 machines door NS gehuurd. In juni kwamen er nog 43 bij. In 1947 werden ze eigendom van de NS, die de loc vernummerde in NS 5085 (serie 5001- 5103). De laatste locomotieven van de serie werden in 1952 afgevoerd.

In haar NS-periode werd de 5085 aan Nederlandse eisen aangepast. Zo kreeg ze een langere schoorsteen, rugschotten in het machinistenhuis, een verbeterde tenderkoppeling, terwijl de stoomdruk van de ketel werd teruggebracht van 16 naar 12 kg/cm2. In haar NS-periode was ze gestationeerd in de Zuidelijke provincies. Uit lectuur is terug te vinden dat de Engelse oorlogsmachines populair waren bij het Nederlandse tractie- en werkplaatspersoneel.

In 1951 valt het doek voor onze machine. Na door NS goeddeels te zijn teruggebracht in de afleveringstoestand van het Longmoor Military Railway Corps werd ze in 1954 overgedragen aan het Spoorwegmuseum. De verdwenen Engelse vacuum-rem werd niet meer aangebracht.

De WD 73755 was de 1000ste machine die werd verscheept naar bevrijd gebied. Ze draagt daarom een speciaal herinneringsschild met de naam 'LONGMOOR', ter nagedachtenis aan Nederlands en Brits spoorwegpersoneel dat gevallen is tijdens het uitvoeren van hun dienst. (Klik op de grote foto voor een afbeelding van het schild)

Het Longmoor Military Railway Corps werd in 1968 opgeheven.

Naast NS beschikte ook de Staatsmijnen in Limburg over 4 machines van dit type.
(aanv. BS 13/5'13)

Literatuur o.a.:
- Onze Nederlandse Stoomlocomotieven - H. Waldorp - uitg: De Alk bv 1981
- De Nederlandse Stoomlocomotieven - R.C. statius Muller - Uitg.: De Alk 2005

[aangevuld BS 10-5-2017]