Carriage 61 84 89-30 002-9 (Sr 8) Salonrijtuig Prins Bernhard van the Stichting Het Nederlands Spoorwegmuseum (SpM)

De oude uit vijf houten rijtuigen bestaande Koninklijke Trein uit 1903 was tijdens de 2e wereldoorlog naar Duitsland weggevoerd en geheel leeggeplunderd, terwijl een rijtuig was vernield. Gezien de leeftijd van ruim 50 jaar was herstel geen optie meer. In 1948 werden twee stalen voertuigen met beperkte middelen ingericht als nieuwe Koninklijke Trein. Het betrof een voormalige Duitse bagagewagen, die werd ingericht als begeleiderwagen Sr 6. Deze was voorzien was van een stoomverwarmingsinstallatie, een dieselmotor met generator voor de energievoorziening, een bagageafdeling en enkele slaapplaatsen voor begeleidend personeel. Het tweede voertuig was de Sr 7, dat in 1948 min of meer provisorisch was verbouwd uit een salonrijtuig van de Compagnie International des Wagons Lits (CIWL). In 1953 werd de Sr 8 aan de trein toegevoegd, het salonrijtuig voor Prins Bernhard. In 1956 werd de Sr 7 vervangen door de Sr 9, het tweede salonrijtuig voor Koningin Juliana.

De Sr 8 en Sr 9 staan sinds 1994 in het Spoorwegmuseum. Beide rijtuigen zijn ontstaan uit 1e/2e klasse-rijtuigen van de serie AB 7521 - 7555 uit 1932/'33. Ze waren voorzien van een zijgang, eindbalkons en overloopbruggen met vouwbalgen. Ze behoorden bij de 3e klas rijtuigen C 6401 - 6485, die eerder ontworpen en besteld waren en bestonden uit coupérijtuigen zonder overloopbruggen en vouwbalgen.

AB 7522 uit 1932 werd in 1952 uit de dienst genomen om in opdracht van de regering te worden verbouwd tot salonrijtuig voor Prins Bernard. In 1953 kwam het als salonrijtuig Sr 8 gereed. De Sr 8 is voorzien van een werkkamer, begeleidersvertrekken voor de prinsessen, 2 slaapkamers en 2 badkamers. Ook is het rijtuig indertijd speciaal voor de slechtziende prinses Marijke (tegenwoordig prinses Christina) aangepast. Het rijtuig was net als de overige rijtuigen van de Koninklijke trein voorzien van een Europese toelating. Ze werden ingezet als bijzondere trein in het binnenland, maar in het buitenland werden de rijtuigen aan de reguliere D-treinen gekoppeld.

In 1967 kreeg het rijtuig een nieuw nummer volgens de Uniforme Codering: 61 84 89-40 002-7.

In 1993, het jaar van haar buitendienststelling, werd het nummer na het verwijderen van de stoomverwarminginstallatie nog gewijzigd in 61 84 89-30 002-9. In 1994 werd het rijtuig opgenomen in de collectie van het Spoorwegmuseum.

In 2016 krijgen Sr 8 en Sr 9 een opknapbeurt, zodat ze voor bezoekers tijdelijk niet toegankelijk zijn.

(BS 2/1'16)