Locomotive NS 103 van the Stichting Het Nederlands Spoorwegmuseum (SpM)

Na enkele protorangeervoertuigen ontwerpt de Dienst van Materieel en Wertkplaatsen van NS onder leiding van Ir P. Labrijn een zeer bruikbare "locomotor", waarmee op eenvoudige wijze met goederenwagens kan worden gerangeerd. De locomotor is voorzien van een benzinemotor die via een mechanische koppeling met wrijvingsplaten en kettingen twee assen aandrijft.
Het is niet meer nodig om een dure stoomlocomotief te bestellen of onder stoom te houden, want de locomotor is relatief goedkoop in aanschaf en kan op elk gewenst moment worden opgestart en ingezet.
Om wettelijke voorschriften te omzeilen werd het voertuig geen locomotief genoemd, maar locomotor. Daardoor, en omdat de bediening uiterst eenvoudig was, kon de locomotor na een korte opleiding bediend worden door een voorman-rangeerder in plaats van een dure, volwaardige machinist met zijn leerlingmachinist (stoker).

De locomotoren serie 103 - 152 waren uitgerust met een benzinemotor van de Heinrich Kämper Motorenfabrik AG, Berlin - Marienfelde (D).

Na de oorlog werden de meeste locomotoren buiten dienst gesteld. Dat gebeurde met de 103 in 1947 of '48, waarna hij werd verkocht aan de NV Staalwerken 'De Maas' te Maastricht.

In de jaren '70 werd de defecte locomotor aan de SGB geschonken, die hem wegens andere prioriteiten geen revisie gaf, maar wel opknapte. Bij die gelegenheid kreeg de 103 de naam 'Beer'.

Weer later werd de 103 aan het Spoorwegmuseum overgedragen. In het Revisiebedrijf te Tilburg werd de benzinemotor vervangen door een DAF-dieselmotor en de mechanische aandrijving door een hydraustatische. Uiterlijk werd de locomotoer in de oorspronkelijke staat teruggebracht waarbij de naam 'Beer' weer werd verwijderd.
Vanaf 1989 werd de 103 gebruikt als trek- of duwkracht voor rondritten met twee tramrijtuigen van de Wiener Lokalbahn door het toen vernieuwde museum door het Spoorwegmuseum.
In 1996 was de dieselmotor versleten, zodat de locomotor buiten dienst kwam te staan.

(BS 25/9'13)

In 2019 krijgt de lokomotor een schilderbeurt en kreeg daarbij zijn originele grasgroene kleur weer terug.

Literatuur:
Andere locomotieven van de Nederlandse Spoorwegen - N.J. van Wijck Jurriaanse - Uitgevers Wyt, Rotterdam 1974