De Gelderse Smalspoor Stichting (GSS)

Het ontstaan

De Gelderse Smalspoor Stichting is ontstaan in 1984 met als doel om de smalspoortreinen in de baksteenindustrie levend te houden. In eerste instantie vond de GSS onderdak bij een speeltuin in Wijchen, daar werd een ringlijn van 800 meter om het terrein aangelegd. Iedere woensdag, zaterdag en zondag reed het 'treintje' (zoals het door de kinderen werd genoemd) vele rondjes en was daarbij één van de populairste attracties van de speeltuin. Helaas bleek in 1995 de samenwerking met de speeltuin niet meer te werken en is het materieel van de GSS tijdelijk opgeslagen.

Verhuizing

In de zomer van 1997 kon de GSS haar materieel overbrengen naar het terrein van de steenfabriek Boral Nedusa in Erlecom, waar langzaam aan een depot met spoorlijn kon worden gerealiseerd. Ook het materieelbestand groeide gestaag: toen de GSS de locatie in Wijchen verliet had men de beschikking over 15 loc's, in Erlecom groeide de collectie tot meer dan 40! Ook kwalitatief werd er vooruitgang geboekt: door het bouwen van een locloods konden diverse locomotieven worden gerestaureerd en bedrijfsvaardig gemaakt. Ook werden personenrijtuigen en lorries opgeknapt en het depot beter ingericht. Na diverse overnames kwam steenfabriek Erlecom in handen van het Oostenrijkse concern Wienerberger, die de fabriek in Erlecom onder de naam Terca verder exploiteerde. Een deel van het fabrieksterrein werd gebruikt voor zandwinnen ('zandzuigen') wat er helaas ook voor zorgde dat de GSS haar activiteiten steeds meer moest beperken. Hierdoor was de GSS genoodzaakt een nieuwe locatie te zoeken.

Huidige locatie in Heteren

Sinds oktober 2005 heeft de GSS de beschikking over een nieuwe locatie en wel bij Steenbakkerij 'Randwijck' welke gespecialiseerd is in het bakken van historische steenproducten. De steenfabriek wordt nog deels gebruikt voor deze activiteiten, maar op de rest van het terrein kan de GSS het verleden van de baksteenindustrie tonen en dan vooral de rol die het smalspoor hierin heeft gespeeld. De steenfabriek bezit nog alle authentieke elementen, zoals diverse haaghutten (droogloodsen), de originele oven en de vormmachines. Ook het originele smalspoor was nog aanwezig en kon direct worden gebruikt! Deze locatie kan dus met recht authentiek worden genoemd, hierdoor is de GSS goed in staat om de rol van het smalspoor in de steenfabricage uit te beelden.

Werkzaamheden

Na het verhuizen van de collectie van Erlecom naar Heteren is de GSS begonnen met het inrichten van het museumterrein. Zo is één van de haaghutten verbouwd tot binnenmuseum en is een andere haaghut ingericht als locomotievenloods. Ook is er hard gewerkt aan een mooie spoorlijn, die zelfs een gedelte parallel aan de Rijn loopt. Uiteraard gaat het reguliere werk (onderhoud en restauratie) aan rollend materieel gewoon door. Op www.smalspoor.nl onder foto's kunt u een deel van de voortgang zien, maar u bent uiteraard van harte welkom om dit in het echt te bewonderen!

Openingstijden in 2021

U bent van harte welkom om de GSS te bezoeken en de vorderingen te bekijken. Van juni tot en met eugustus is dit elke woensdag en zaterdag mogelijk. Ivm Corona is het gewenst een afspraak te maken voor een bezoek om 11 of om 14 uur. Op onze website kunt u zien welke dagen nog beschikbaar zijn voor een bezoek. Zie Gelders Smalspoormuseum: Openingstijden

Data beheerd door:
Rogier Bennebroek, email: rogier.bennebroek(a)nmld.nl
Vervang (a) door @, dit is een antispam maatregel.